Sonbaharın serin rüzgarları esmeye, yapraklar renk değiştirmeye başladığında, içimizi ısıtacak sıcacık ve doyurucu yemeklere olan özlemimiz de artar. Uzun yaz günlerinin ardından, akşamları evde vakit geçirmek, sevdiklerimizle bir araya gelmek ve mutfaktan yükselen mis gibi kokularla huzur bulmak gibisi yoktur. Bu mevsimin ruhuna uygun, hem pratik hem de lezzetli tariflerle sofralarınızı şenlendirmeye hazır mısınız? İşte karşınızda, **sonbaharda içinizi ısıtacak en iyi 10 akşam yemeği** önerisi! Bu liste, klasiklerden modern dokunuşlara, etli seçeneklerden vejetaryen lezzetlere kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Her biri, soğuk hava dışarıda kol gezerken midenizi ve ruhunuzu ısıtacak garantili tarifler.
1. Kırmızı Mercimek Çorbası: Geleneksel Bir Başlangıç
Sonbahar ve kış aylarının vazgeçilmezi, hem besleyici hem de doyurucu kırmızı mercimek çorbası, soğuk günlerin en güzel başlangıcıdır.
Hazırlık Süresi: 10 dk | Pişirme Süresi: 30 dk | Porsiyon: 4-6 kişilik
Malzemeler
- 1 su bardağı kırmızı mercimek
- 1 adet kuru soğan
- 1 adet havuç
- 1 adet patates
- 2 yemek kaşığı zeytinyağı
- 6 su bardağı sıcak su veya et/tavuk suyu
- 1 yemek kaşığı domates salçası
- Yarım çay kaşığı kimyon
- Tuz, karabiber
- Üzeri için: Nane, pul biber ve tereyağı
Yapılışı
- Mercimeği yıkayıp süzün. Soğan, havuç ve patatesi küp küp doğrayın.
- Tencerede zeytinyağını ısıtın, soğanı pembeleşinceye kadar kavurun. Havucu ve patatesi ekleyip birkaç dakika daha kavurun.
- Salçayı ekleyip kokusu çıkana kadar karıştırın. Mercimeği ve suyu ekleyin. Kimyon, tuz ve karabiberi ekleyip kaynamaya bırakın.
- Kaynamaya başlayınca ateşi kısıp sebzeler yumuşayana kadar yaklaşık 20-25 dakika pişirin.
- Ocakta blenderdan geçirin veya sıcakken süzgeçten geçirin. Kıvamını ayarlamak için sıcak su ekleyebilirsiniz.
- Küçük bir tavada tereyağını eritip nane ve pul biberi hafifçe kavurun. Çorbanın üzerine gezdirerek servis yapın.
Püf Noktaları
- Çorbayı daha kremalı yapmak için blendırdan geçirmeden önce yarım çay bardağı süt ekleyebilirsiniz.
- Limon dilimi ile servis etmek, lezzetini katlayacaktır.
Servis Önerisi
Kızarmış ekmek dilimleri ve bir tutam taze nane ile servis edebilirsiniz.
2. Fırında Tavuk But ve Sebzeler: Pratik ve Doyurucu
Tek tepside hazırlanan bu yemek, hem zaman tasarrufu sağlar hem de sebzelerin ve tavuğun lezzetini bir araya getirir.
Hazırlık Süresi: 15 dk | Pişirme Süresi: 45-50 dk | Porsiyon: 4 kişilik
Malzemeler
- 4 adet tavuk but (kemikli veya kemiksiz)
- 2 adet patates
- 1 adet havuç
- 1 adet kırmızı biber
- 1 adet yeşil biber
- 1 adet soğan
- 3 diş sarımsak
- 3 yemek kaşığı zeytinyağı
- 1 çay kaşığı kekik
- Yarım çay kaşığı pul biber
- Tuz, karabiber
Yapılışı
- Tavuk butlarını ve sebzeleri (patates, havuç, biber, soğan) küp küp veya iri parçalar halinde doğrayın. Sarımsakları ezin.
- Geniş bir kapta tavuk ve tüm sebzeleri bir araya getirin. Üzerine zeytinyağı, kekik, pul biber, tuz ve karabiberi ekleyip iyice karıştırın.
- Karışımı yağlı kağıt serilmiş fırın tepsisine yayın.
- Önceden ısıtılmış 200°C fırında tavuklar kızarana ve sebzeler yumuşayana kadar yaklaşık 45-50 dakika pişirin. Arada bir karıştırabilirsiniz.
Püf Noktaları
- Daha zengin bir tat için sevdiğiniz başka sebzeleri de ekleyebilirsiniz (brokoli, kabak, mantar gibi).
- Pişirme süresinin ortasında bir miktar tavuk suyu gezdirerek yemeğin daha sulu kalmasını sağlayabilirsiniz.
Servis Önerisi
Yanında yoğurt veya yeşil salata ile servis edebilirsiniz.
3. Sebzeli Noodle: Hızlı ve Lezzetli Bir Asya Esintisi
Yoğun bir günün ardından hem hızlıca hazırlanabilecek hem de lezzetinden ödün vermeyen bir seçenek arayanlar için ideal.
Hazırlık Süresi: 15 dk | Pişirme Süresi: 10-15 dk | Porsiyon: 2 kişilik
Malzemeler
- 2 paket noodle
- 1 yemek kaşığı susam yağı (veya zeytinyağı)
- 1 adet havuç (jülyen doğranmış)
- 1 adet kabak (jülyen doğranmış)
- 1 adet kırmızı biber (jülyen doğranmış)
- Yarım demet taze soğan (doğranmış)
- 2 diş sarımsak (kıyılmış)
- 2 yemek kaşığı soya sosu
- 1 yemek kaşığı istiridye sosu (isteğe bağlı)
- Yarım çay kaşığı zencefil tozu (isteğe bağlı)
- Kavrulmuş susam (servis için)
Yapılışı
- Noodle’ları paketin üzerindeki talimatlara göre haşlayın, süzün ve soğuk sudan geçirin.
- Geniş bir tavada veya wokta susam yağını ısıtın. Sarımsakları ve zencefili kokusu çıkana kadar kavurun.
- Havuç, kabak ve kırmızı biberi ekleyip sebzeler diriliğini kaybedinceye kadar 5-7 dakika soteleyin.
- Haşlanmış noodle’ları ve taze soğanın beyaz kısımlarını tavaya ekleyin.
- Soya sosu ve istiridye sosunu ekleyip iyice karıştırın. 2-3 dakika daha soteleyip ocaktan alın.
- Servis tabağına alıp üzerine taze soğanın yeşil kısımlarını ve kavrulmuş susamları serpiştirin.
Püf Noktaları
- Daha proteinli hale getirmek için tavuk veya karides ekleyebilirsiniz.
- Sebzeleri çok fazla pişirmemeye özen gösterin, hafifçe diriliklerini korumaları lezzetlidir.
Servis Önerisi
Acı sos ile birlikte servis edebilirsiniz.
4. Kıymalı Makarna Fırın: Ev Yapımı Bir Klasik
Sıcak, doyurucu ve peynirli bir makarna yemeği, soğuk sonbahar akşamları için mükemmel bir seçimdir.
Hazırlık Süresi: 20 dk | Pişirme Süresi: 25-30 dk | Porsiyon: 4-6 kişilik
Malzemeler
- 1 paket makarna (penne, fiyonk veya dirsek makarna)
- 300 gr kıyma
- 1 adet kuru soğan (doğranmış)
- 2 diş sarımsak (kıyılmış)
- 1 kutu doğranmış domates (400 gr)
- 1 yemek kaşığı domates salçası
- 1 çay kaşığı kekik
- Yarım çay kaşığı kırmızı pul biber
- Tuz, karabiber
- 1 su bardağı süt
- 2 yemek kaşığı un
- 2 yemek kaşığı tereyağı
- 1,5 su bardağı rendelenmiş kaşar peyniri
Yapılışı
- Makarnayı paketin üzerindeki talimatlara göre haşlayın ve süzün.
- Geniş bir tavada kıymayı kavurun. Suyunu salıp çekince soğanı ve sarımsağı ekleyip pembeleşinceye kadar kavurun.
- Salçayı ekleyip kokusu çıkana kadar kavurun. Doğranmış domates, kekik, pul biber, tuz ve karabiberi ekleyip sosu 10 dakika kadar pişirin.
- Beşamel sos için ayrı bir tencerede tereyağını eritin. Unu ekleyip 1 dakika kadar kavurun. Yavaş yavaş sütü ekleyip topaklanmaması için sürekli karıştırın. Koyulaşınca ocaktan alın.
- Haşlanmış makarnayı kıymalı sos ile karıştırın. Yarım su bardağı kaşar peyniri de ekleyip iyice harmanlayın.
- Karışımı fırın kabına yayın. Üzerine beşamel sosu gezdirin ve kalan kaşar peynirini serpin.
- Önceden ısıtılmış 180°C fırında peynir eriyip üzeri kızarana kadar 25-30 dakika pişirin.
Püf Noktaları
- Farklı peynir çeşitleri kullanarak lezzetini zenginleştirebilirsiniz (cheddar, mozzarella gibi).
- Makarnayı bir tık diri bırakmak, fırında daha lezzetli olmasını sağlar.
Servis Önerisi
Yanında taze yeşil salata ile servis edilebilir.
5. Güveçte Kuru Fasulye: Anadolu Lezzeti
Soğuk havada iç ısıtan, doyurucu ve besleyici bir Anadolu klasiği.
Hazırlık Süresi: 12 saat (ıslatma) + 20 dk | Pişirme Süresi: 60-90 dk | Porsiyon: 6 kişilik
Malzemeler
- 2 su bardağı kuru fasulye (bir gece önceden ıslatılmış)
- 200 gr kuşbaşı et veya sucuk (isteğe bağlı)
- 1 adet kuru soğan (doğranmış)
- 2 yemek kaşığı zeytinyağı
- 1 yemek kaşığı domates salçası
- Yarım yemek kaşığı biber salçası
- 4-5 su bardağı sıcak su
- Tuz, pul biber, kimyon
Yapılışı
- Önceden ıslatılmış fasulyeleri haşlayıp süzün. (İlk haşlama suyunu dökün).
- Güveç kabında veya tencerede zeytinyağını ısıtın. Kuşbaşı eti ekleyip suyunu salıp çekene kadar kavurun. (Sucuk kullanıyorsanız sonra ekleyin).
- Soğanı ekleyip pembeleşinceye kadar kavurun. Domates ve biber salçasını ekleyip kokusu çıkana kadar karıştırın.
- Haşlanmış fasulyeleri, tuz, pul biber ve kimyonu ekleyip karıştırın.
- Sıcak suyu ekleyip kaynamaya bırakın. Eğer sucuk kullanıyorsanız bu aşamada ekleyin.
- Kaynadıktan sonra ateşi kısıp güvecin kapağını kapatın. Fasulyeler yumuşayana ve suyu koyulaşana kadar yaklaşık 60-90 dakika pişirin. (Fırında yapacaksanız 180°C fırında aynı sürelerde pişirebilirsiniz.)
Püf Noktaları
- Daha lezzetli olması için düdüklü tencerede de pişirebilirsiniz, bu süreyi kısaltacaktır.
- Bol salçalı ve az sulu bırakmak, lezzetini artırır.
Servis Önerisi
Pilav, turşu ve kuru soğan ile servis edilmesi gelenekseldir.
6. Bal Kabağı Çorbası: Sonbaharın Tadı
Sonbaharın sembolü bal kabağı ile hazırlanan bu kremalı çorba, hem gözünüze hem de damağınıza hitap edecek.
Hazırlık Süresi: 15 dk | Pişirme Süresi: 30 dk | Porsiyon: 4 kişilik
Malzemeler
- 500 gr bal kabağı (kabukları soyulmuş, küp doğranmış)
- 1 adet kuru soğan (doğranmış)
- 1 adet havuç (doğranmış)
- 2 diş sarımsak (kıyılmış)
- 1 yemek kaşığı zeytinyağı
- 4 su bardağı tavuk veya sebze suyu
- Yarım su bardağı süt veya krema (isteğe bağlı)
- Yarım çay kaşığı zerdeçal (isteğe bağlı, renk ve sağlık için)
- Tuz, karabiber
- Üzeri için: Kabak çekirdeği veya kruton
Yapılışı
- Tencerede zeytinyağını ısıtın. Soğanı ve sarımsağı pembeleşinceye kadar kavurun.
- Havuç ve bal kabağını ekleyip 5 dakika daha kavurun.
- Tavuk/sebze suyunu ekleyin. Tuz, karabiber ve zerdeçalı ekleyip kaynamaya bırakın.
- Kaynamaya başlayınca ateşi kısıp bal kabağı ve havuç yumuşayana kadar yaklaşık 20-25 dakika pişirin.
- Ocakta blenderdan geçirin veya sıcakken süzgeçten geçirin. Kremamsı bir kıvam alınca sütü veya kremayı ekleyip karıştırın. Bir taşım daha kaynatıp ocaktan alın.
Püf Noktaları
- Çorbayı daha yoğun ve besleyici yapmak için bir adet patates de ekleyebilirsiniz.
- Servis ederken üzerine biraz krema gezdirip baharatlı kabak çekirdeği serpebilirsiniz.
Servis Önerisi
Kruton veya kavrulmuş kabak çekirdeği ile servis edebilirsiniz.
7. Tavuklu Mantar Sote: Kolay ve Şık
Hem pratik hem de lezzetli bu yemek, misafirleriniz için de şık bir alternatif olabilir.
Hazırlık Süresi: 15 dk | Pişirme Süresi: 20 dk | Porsiyon: 3-4 kişilik
Malzemeler
- 500 gr tavuk göğsü veya but (kuşbaşı doğranmış)
- 400 gr kültür mantarı (dilimlenmiş)
- 1 adet soğan (küp doğranmış)
- 2 diş sarımsak (kıyılmış)
- 2 yemek kaşığı zeytinyağı
- Yarım su bardağı krema (yemeklik)
- Yarım demet dereotu veya maydanoz (kıyılmış)
- Tuz, karabiber, kırmızı pul biber
Yapılışı
- Geniş bir tavada zeytinyağını ısıtın. Tavukları ekleyip rengi dönene kadar kavurun.
- Soğan ve sarımsağı ekleyip pembeleşinceye kadar soteleyin.
- Mantarları ekleyip suyunu salıp çekene kadar pişirin.
- Tuz, karabiber ve pul biberi ekleyin. Kremayı ekleyip bir taşım kaynatın ve ocaktan alın.
- En son kıyılmış dereotu veya maydanozu ekleyip karıştırın.
Püf Noktaları
- Daha yoğun bir lezzet için tavuk suyunda da pişirebilirsiniz.
- Mantarları tavaya eklemeden önce iyice temizlediğinizden emin olun, yıkamak yerine nemli bezle silmek daha iyidir.
Servis Önerisi
Pirinç pilavı, bulgur pilavı veya patates püresi ile harika gider.
8. Karnıyarık: Türk Mutfağının Klasik Konforu
Kıyma ve sebzelerin eşsiz uyumuyla hazırlanan karnıyarık, Türk mutfağının en sevilen yemeklerinden biridir.
Hazırlık Süresi: 30 dk | Pişirme Süresi: 40-45 dk | Porsiyon: 4 kişilik
Malzemeler
- 4 adet orta boy patlıcan
- 250 gr dana kıyma
- 1 adet büyük boy soğan (doğranmış)
- 2 adet yeşil biber (doğranmış)
- 2 adet domates (biri doğranmış, biri dilimlenmiş)
- 2 diş sarımsak (kıyılmış)
- Yarım demet maydanoz (kıyılmış)
- 3 yemek kaşığı zeytinyağı (iç harç için)
- Kızartmak için sıvı yağ
- 1 yemek kaşığı domates salçası (sos için)
- 1 su bardağı sıcak su (sos için)
- Tuz, karabiber, pul biber, kimyon
Yapılışı
- Patlıcanları alacalı soyup tuzlu suda 20 dakika bekletin. Süzüp kurulayın ve her yerini sıvı yağda kızartın. Fazla yağını kağıt havlu ile alın.
- İç harcı için, zeytinyağında kıymayı kavurun. Soğan, sarımsak ve biberi ekleyip pembeleşinceye kadar soteleyin.
- Doğranmış domates, tuz, karabiber, pul biber ve kimyonu ekleyip 5 dakika daha pişirin. Ocaktan alıp kıyılmış maydanozu ekleyin ve karıştırın.
- Kızarmış patlıcanların ortasını bir bıçak yardımıyla yarın ve içini bir kaşıkla hafifçe ezerek boşluk oluşturun.
- Hazırladığınız kıymalı harcı patlıcanların içine doldurun. Üzerine domates dilimi ve biber dilimi yerleştirin.
- Salçayı sıcak su ile karıştırıp tuz ekleyin. Fırın kabına dizdiğiniz patlıcanların etrafına bu sosu gezdirin.
- Önceden ısıtılmış 180°C fırında 40-45 dakika kadar pişirin.
Püf Noktaları
- Patlıcanları kızartmak yerine fırında az yağ ile közleyerek daha hafif bir versiyonunu yapabilirsiniz.
- İç harca isteğe bağlı olarak farklı baharatlar (yenibahar, nane) ekleyebilirsiniz.
Servis Önerisi
Yoğurt veya pirinç pilavı ile servis edebilirsiniz.
9. Izgara Köfte ve Bulgur Pilavı: Klasik Bir İkili
Hem hafif hem doyurucu, Türk mutfağının en sevilen ikililerinden biri.
Hazırlık Süresi: 20 dk | Pişirme Süresi: 25-30 dk | Porsiyon: 4 kişilik
Malzemeler
- Köfte için:
- 500 gr orta yağlı dana kıyma
- 1 adet kuru soğan (rendelenmiş ve suyu sıkılmış)
- 2 diş sarımsak (ezilmiş)
- Yarım demet maydanoz (kıyılmış)
- 1 dilim bayat ekmek içi (sütle ıslatılmış ve sıkılmış)
- 1 adet yumurta
- Tuz, karabiber, kimyon, pul biber
- Bulgur Pilavı için:
- 1 su bardağı pilavlık bulgur
- 1 adet domates (rendelenmiş)
- 1 adet yeşil biber (küp doğranmış)
- 1 yemek kaşığı tereyağı
- 1 yemek kaşığı zeytinyağı
- 2 su bardağı sıcak su veya et suyu
- Tuz
Yapılışı
- Köfte yapımı: Tüm köfte malzemesini geniş bir kapta iyice yoğurun. Yaklaşık 10 dakika yoğurmak, köftenin daha lezzetli ve dağılmamasını sağlar. Harçtan ceviz büyüklüğünde parçalar koparıp şekil verin. Buzdolabında en az 30 dakika dinlendirin. Izgara tavada veya fırında pişirin.
- Bulgur pilavı yapımı: Tencerede tereyağı ve zeytinyağını ısıtın. Biberi ekleyip hafifçe kavurun. Rendelenmiş domatesi ekleyip 2-3 dakika daha pişirin.
- Bulguru ekleyip 1-2 dakika kavurun. Sıcak su veya et suyunu ve tuzu ekleyin.
- Kaynamaya başlayınca ateşi kısıp kapağını kapatın. Suyunu çekene kadar yaklaşık 15-20 dakika pişirin. Ocaktan alıp 10 dakika demlenmeye bırakın.
Püf Noktaları
- Köfteleri çok fazla sıkmamaya özen gösterin, aksi takdirde sert olabilirler.
- Bulgur pilavına isteğe bağlı olarak közlenmiş patlıcan veya nohut ekleyebilirsiniz.
Servis Önerisi
Bol köpüklü ayran ve yeşil salata ile mükemmel bir öğün olur.
10. Kremalı Tavuk Sote: Misafir Sofralarının Gözdesi
Zarif tadı ve kolay hazırlanışı ile özel akşam yemekleri için de uygun bir tarif.
Hazırlık Süresi: 15 dk | Pişirme Süresi: 20 dk | Porsiyon: 4 kişilik
Malzemeler
- 500 gr tavuk göğsü (kuşbaşı doğranmış)
- 1 adet kuru soğan (doğranmış)
- 200 gr mantar (dilimlenmiş)
- 1 diş sarımsak (ezilmiş)
- 1 yemek kaşığı zeytinyağı
- 1 yemek kaşığı tereyağı
- 200 ml krema (yemeklik)
- Yarım su bardağı süt
- Yarım demet dereotu veya maydanoz (kıyılmış)
- Tuz, karabiber, kekik
Yapılışı
- Geniş bir tavada zeytinyağını ısıtın. Tavukları rengi dönene kadar kavurun. Ocaktan alıp bir kenara koyun.
- Aynı tavaya tereyağını ekleyip eritin. Soğanı ve sarımsağı pembeleşinceye kadar kavurun.
- Dilimlenmiş mantarları ekleyip suyunu salıp çekene kadar soteleyin.
- Kavurduğunuz tavukları tavaya geri ekleyin. Tuz, karabiber ve kekik ile baharatlandırın.
- Kremayı ve sütü ekleyip kısık ateşte 5 dakika kadar pişirin. Sos hafifçe koyulaşacaktır.
- Ocaktan alıp kıyılmış dereotunu veya maydanozu ekleyip karıştırın.
Püf Noktaları
- Daha yoğun bir lezzet için tavukları kızarttıktan sonra tavadaki yağı boşaltmayın.
- Krema yerine yoğurt kullanarak daha hafif bir versiyonunu deneyebilirsiniz (yoğurdu çorbaya alıştırma tekniğiyle ekleyin ki kesilmesin).
Servis Önerisi
Pirinç pilavı, makarna veya haşlanmış sebzelerle servis edilebilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
S: Bu tariflerde glütensiz seçenekler var mı?
C: Evet, çoğu tarif doğal olarak glütensizdir (mercimek çorbası, bal kabağı çorbası, tavuklu mantar sote, kuru fasulye). Makarna ve bulgur pilavı tariflerinde glütensiz makarna veya kinoa gibi alternatifler kullanabilirsiniz.
S: Tarifleri önceden hazırlayıp saklayabilir miyim?
C: Kuru fasulye, karnıyarık ve kıymalı makarna gibi yemekler buzdolabında 2-3 gün saklanabilir ve ısıtıldığında lezzetini korur. Çorbalar da buzdolabında iyi muhafaza olur. Noodle ve sote yemekleri taze tüketildiğinde daha lezzetlidir.
S: Baharatları değiştirebilir miyim?
C: Elbette! Tariflerde verilen baharatlar genel önerilerdir. Kendi damak zevkinize göre baharat miktarlarını artırabilir veya farklı baharatlar (köri, zerdeçal, biberiye vb.) ekleyerek tarifleri kişiselleştirebilirsiniz.
S: Vejetaryen seçenekler nelerdir?
C: Kırmızı mercimek çorbası (etli suyu sebze suyuyla değiştirerek), bal kabağı çorbası ve sebzeli noodle doğal olarak vejetaryen veya vegan hale getirilebilir. Kıymalı makarna tarifinde kıyma yerine mantar veya mercimek kullanarak vejetaryen bir alternatif yaratabilirsiniz.
Sonbaharın getirdiği soğuk havaya inat, mutfağınızda yaratacağınız bu sıcacık lezzetlerle hem bedeninizi hem de ruhunuzu ısıtabilirsiniz. Bu **sonbaharda içinizi ısıtacak en iyi 10 akşam yemeği** önerisiyle, mutfakta yeni keşiflere yelken açmaya ne dersiniz? Her biri, sevdiklerinizle paylaştığınız anları daha da özel kılacak, unutulmaz sofralar kurmanıza yardımcı olacaktır. Şimdiden afiyet olsun, soğuk sonbahar akşamlarınız sıcacık geçsin!